Vincentius a Paulo werd geboren in 1581 in het stadje dat sinds 1828 Saint-Vincent-de-Paul heet. In 1600 werd hij tot priester gewijd.

In 1605 gaf hij les aan de universiteit van Toulouse. Hij maakte een reis naar Marseille om daar een bescheiden erfenis in ontvangst te nemen. Op de terugweg werd hij op zee gevangen genomen door Barbarijse zeerovers die hem in Tunis als slaaf verkochten. In 1607 wist Vincent te ontvluchten aan de slavenhandelaars en ging naar Rome.

In 1612 werd hij pastoor in Clichy en een jaar later huiskapelaan en leraar van de gegoede familie Gondi. In 1617 stichtte hij een vrouwenvereniging die zich wijdde aan de zorg voor armen en zieken.

In 1619 kreeg hij de moeilijke taak om als hoofdaalmoezenier te zorgen voor de galeislaven. Hij voelde zich met deze mensen, die onmenselijk hard moesten werken op de galeien, zeer verbonden en hij deed er alles aan om hun lot, waar mogelijk, te verbeteren.

Ook trok hij van parochie naar parochie en preekte hij daar gedurende drie dagen om de gelovigen de kans te geven om orde op geloofszaken te stellen, de zogenaamde volksmissies. Tevens verbeterde hij de organisatie en opleiding van de priesters.

In 1625 stichtte hij de Congregatie der Missie, vanwege de naam van hun eerste klooster (het voormalige melaatsenhuis St. Lazare) ook wel de lazaristen genoemd. Leden van deze congregatie werden uitgezonden om in verre landen, waaronder China en Brazilië, het evangelie te prediken.